Czemu bojaźliwi jesteście, małej wiary?

Wydawnictwo: TYNIEC
Autor: Ks. Andrzej Tulej
ISBN: 9788382051186
Format: 125×195 mm
Liczba stron: 168
Wydanie: październik 2021
Oprawa miękka

Opowiadanie o uciszeniu burzy na jeziorze jest jednym z najbardziej znanych fragmentów Ewangelii. Chętnie odwołują się do niego kaznodzieje, homileci i katecheci, interpretując najczęściej całe zdarzenie w duchu eklezjologicznym. W tej spopularyzowanej interpretacji łódź symbolizuje Kościół, a wzburzone wody jeziora – świat. W łodzi znajduje się Chrystus, który czasami wydaje się spać, gdyż szalejące burze dziejowe wydają się zatapiać Kościół. Jednakże obecność w nim Pana przez wszystkie dni, aż do skończenia świata (Mt 28,20) sprawia, że bramy piekielne go nie przemogą (Mt 16,18).

Powyższa interpretacja, mająca charakter metaforyczno-alegoryczny, jest bardzo piękna i obrazowa, jednakże nie wyczerpuje w pełni treści zawartej w tym opowiadaniu ewangelicznym. Takie uproszczone podejście nie uwzględnia różnic pomiędzy trzema przekazami wspomnianego wydarzenia z życia Jezusa i Jego uczniów. Każdy z synoptyków opisał je trochę inaczej, akcentując odmienne szczegóły. W związku z tym powstaje pytanie, jakimi intencjami kierowali się ewangeliści, redagując tak, a nie inaczej opowiadanie o uciszeniu burzy na jeziorze, kiedy je włączali do swoich Ewangelii? Na te pytania ma odpowiedzieć niniejsza publikacja, będąca zmienioną i zaktualizowaną wersją pracy licencjackiej napisanej w 1997 r. pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Romana Bartnickiego pt. Idee teologiczne ewangelistów w opisach burzy na jeziorze (Mk 4,35–41 i par.) na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie. Szczegółowa egzegeza tych opowiadań pozwala odkryć bogactwo zawartych w nich treści teologicznych, które przy pobieżnej lekturze mogą pozostać niezauważone.

W celu realizacji postawionego zadania została zastosowana przede wszystkim metoda historii redakcji, polegająca na oddzieleniu w tekście materiału pochodzącego z tradycji od elementów wprowadzonych przez ostatecznego redaktora (materiał redakcji). Po odróżnieniu tych warstw autor podejmuje próbę odnalezienia zawartych w nich idei teologicznych.

Metoda historii redakcji (Redaktionsgeschichtliche Methode) zaczęła być stosowana w egzegezie w połowie XX w. Do jej pionierów należy egzegeta protestancki G. Bornkamm. On jako pierwszy zwrócił uwagę na potrzebę zastosowania nowego podejścia do tekstu, publikując w 1948 r. artykuł na temat Mateuszowego opowiadania o burzy na jeziorze. Dokonał w nim, posługując się metodą historii redakcji, porównania wersji Mateuszowej z Markową, wskazując na redakcyjną pracę pierwszego z ewangelistów i związaną z tym interpretację. Niektóre wnioski Bornkamma zostały wykorzystane w niniejszej publikacji.

Z literatury przedmiotu ważną pozycją jest artykuł poświęcony Markowej i Mateuszowej narracji o uciszeniu burzy na jeziorze, ukazujący je w świetle krytyki form, historii redakcji i analizy strukturalnej. Okazał się on bardzo pomocny przy poszukiwaniu materiału tradycji i elementów redakcyjnych, zwłaszcza w tekście Marka. Natomiast opracowanie francuskiego egzegety i teologa Xavier Léon-Dufoura poświęcone wybranym fragmentom Ewangelii synoptycznych, w tym analizowanym tu opowiadaniom, wydatnie przyczyniło się do odczytania teologii ewangelistów… / ks. Andrzej Tulej